Werksterbijen

Het leven van een Werkster-bij
De duur van het leven van een werkster-bij is bij-zonder.
De bijen die in de periode augustus – oktober worden geboren, leven zo ongeveer tot april in het jaar er op, dus 5-8 maanden.
Bijen die geboren worden in de periode eind februari tot augustus, leven maar 4 tot 6 weken. Dat zijn de zomer-bijen, de bijen die het hardst werken. Wij zagen bij de oudste zomer-bijen wel eens hoe gerafeld hun vleugeltjes er aan het eind van hun leven uit zagen.

Van EI tot BIJ
Het begint allemaal wanneer een koningin van een bijenvolk een ei legt. Zij legt dat in een cel, een zeskantige ruimte waarvan er heel veel zijn in de raten die in een volk hangen. De koningin legt alleen een ei in een cel als deze heel goed en mooi is gepoetst.
Het ei blijft drie dagen een ei. Dan verandert het ei in een hele kleine LARVE, die door de voedsterbijen heel goed wordt gevoerd.
De larve “zwemt” in de koninginnengelei, het voedsel dat alle larven de eerste 2 dagen van hun bestaan krijgen.
Daarna krijgen de larven die werkster-bij zullen worden gewoon eten, een mengsel van stuifmeel en nectar.
Elke dag wordt de larve groter. Het larve stadium duurt 6 dagen. Dan verandert er weer iets, de larve wordt een POP.
De cel waarin de larve zat wordt dan gesloten, imkers noemen het dan “gesloten” broed, terwijl het broed, als het nog ei of larve is “open broed” wordt genoemd.
Hetpop-stadium van een werksterbij duurt 11 dagen, dus vanaf het ei tot werksterbij gaan er 21 dagen voorbij voordat de werksterbij wordt geboren. Ze wordt geboren, door zelf het dekseltje van de cel waarin ze opgesloten zit weg te knagen om dan uit die cel te kruipen.

Taken van de werkbij
Zodra een werksterbij wordt geboren gaat ze aan het werk. De eerste drie dagen van haar leven is ze bezig met het schoonmaken van de cellen, zodat de koningin daarin weer een ei kan leggen.

Ze begint dan ook met eten van pollen / stuifmeel, omdat ze daarmee haar voedersapklieren klaar maakt voor gebruik.
Vanaf haar derde dag werken haar voedersapklieren. Omdat ze nectar / honing en stuifmeel eet, komt er uit haar voedersapklieren een melkachtige gelei: koninginnengelei. Dat voedersap wordt niet alleen gebruikt om de koningin te voeren, maar ook alle larven die nog geen drie dagen oud zijn krijgen het. Ze verzorgt dus het open broed.

Daarna begint ze aan een nieuwe taak: overnemen van nectar van vliegbijen, dat opslaan in de cellen en ventileren, om ervoor te zorgen dat nectar honing wordt. In nectar dat de vliegbijen uit de bloemen halen, zit nog te veel vocht. Als nu heel veel werkster flink met hun vleugels waaieren zorgen ze ervoor dat vocht uit de nectar verdampt.

Als er dan minder dan 21% vocht in de nectar is overgebleven is nectar honing geworden. De werksters maken dan de cel luchtdicht door een wasplaatje te bouwen over de ingang van de cel. Als een imker ziet dat de cel is dichtgemaakt weet de imker dat de honing die er achter zit “rijp” is en dus kan worden geslingerd.
Andere taken die ze dan nog heeft is maken van bijenwas. Ze “zweet” bijenwas uit en kauwt daarop en dat wordt dan gebruikt om nieuwe raten te maken, te repareren of om de cellen met rijpe honing af te sluiten. Ook is ze wachter bij en waakt ze bij de ingang of geen vreemde bijen, wespen, hommels of andere mensen of beesten de kast of het volk bedreigen. Als een mens heel dicht bij de vliegopening van een kast of korf gaat staan en heel druk beweegt, is de kans groot dat die mens wordt gestoken. De wachtbijen zien die persoon als een indringer waartegen het volk moet worden beschermd.

Tegen die tijd is de werkster drie weken oud en is ze zover dat ze vliegbij wordt.

Wat ze dan gaat halen is nectar, stuifmeel of pollen en water, want ook een bijenvolk heeft water nodig. En dan gaat ze dus vliegen van ’s morgens vroeg totdat het donker wordt. De zomerbij vliegt dan nog ongeveer 3 weken als haalbij en dan gaat ze dood en is haar leven na ongeveer zes weken voor-bij.

De bijen die worden geboren in de periode van half augustus tot soms wel in oktober, leven veel langer, dat worden de winterbijen. Zij hoeven niet zo hard te werken, alleen het volk warm houden in de winter als ze allemaal binnenblijven en op een tros zitten wachten tot het weer voorjaar gaat worden, om dan het eerste nieuwe stuifmeel en nieuwe nectar van bijvoorbeeld krokussen en katjes te verzamelen.  Die “winter”- bijen leven tot in april.